*** PORTRETTEN *** |
---|
Spinoza op 33- of 34-jarigen leeftijd |
Spinoza op 39-jarigen leeftijd |
SPINOZA op 33- of 34-jarigen leeftijd
(Schilder onbekend)
Baruch, later genaamd Benedictus de Spinoza (de Espinoza) werdden 24sten November 1632 te Amsterdam geboren. Zijn oudersbehoorden beiden tot een naar Holland uitgeweken geslacht vanPortugeesche Joden. Van zijn zevende jaar af werd hij opgevoed opde Talmoed-Thora-school, waar hij onderwezen werd in deHebreeuwsche taal, schriftgeleerdheid en filosofie, alsook in hetSpaansch; de laatste jaren onder leiding van den bekenden rabbijnMorteira. Zijn buitengewone scherpzinnigheid trok reeds vroeg deaandacht zijner leermeesters en deed hen groote verwachtingenomtrent hem koesteren, maar al spoedig bracht zij hem in botsingmet het dogmatisch wetsgeloof. Het conflict werd steeds scherper,en ofschoon men den jongen geleerde herhaaldelijk, zoowel doorbedreiging als door beloften (een jaargeld van duizend gulden dathem werd aangeboden op voorwaarde dat hij zich althans uiterlijkaan de kerk zou onderwerpen, werd door hem van de hand gewezen)voor het Jodendom trachtte te behouden, verwekten zijn kritiek enverzet tenslotte zulk een ergernis dat hij den 27sten Juli 1656plechtiglijk door den banvloek uit de Joodsche gemeenschap werdgestooten. Een tijd lang was de uitgebannen Jood nu huisgenoot enleerling van den katholieken medicus Dr. Franciscus van denEnden, een hoogst bekwaam man doch berucht vrijgeest, die eengunstig bekende e