Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iasonas Konstantinides
·Note: The tonic system has been changed from polytonic tomonotonic. The spelling of the book has not been changedotherwise. Footnotes have been converted to endnotes. Words withbold characters are enclosed in &.
Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικό σεμονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του βιβλίου.Οι υποσημειώσεις των σελίδων έχουν μεταφερθεί στο τέλος τουβιβλίου. Λέξεις με έντονους χαρακτήρες περικλείονται σε &.
Ο Πρωταγόρας, διάλογος του Πλάτωνος, ειρωνικός αλλά και βαθύς,συνεγράφη επί σκοπώ να τέρψη άμα και να φωτίση αναπαριστών τα ήθηκαι το πνεύμα των σοφιστών εν αυτή τη πράξει και υποβάλλων αυτά υπότον έλεγχον αυστηράς κριτικής.
Η υπόθεσις του διαλόγου τούτου, ο οποίος ομοιάζει προς πράξινδράματος και είναι πιστή και ζωηρά άμα εικών εκ του φυσικού, έχειως εξής:
Ο νεαρός υιός του Απολλοδώρου Ιπποκράτης προσέρχεται βιαστικά ειςτον οίκον του Σωκράτους και τον παρακαλεί να τον συστήση εις τονφημισμένον σοφόν Πρωταγόραν, ο οποίος, ως επληροφορήθη, έφθασεν ειςΑθήνας, διά να καταστή και αυτός σοφιστής.
Μετά σύντομον συζήτησιν μεταξύ του Σωκράτους και του νεαρούΙσοκράτους, η οποία σκοπόν είχε να σχηματίση ούτος καθαράν ιδέανπερί του τι ζητεί από τον Πρωταγόραν και τι ακριβώς ο Πρωταγόραςεπαγγέλλεται, αφ' ου εξημέρωσε, μετέβησαν ομού εις τον οίκον τουΚαλλίου, ένθα διέμενεν ο Πρωταγόρας, διά να τον συστήση ο Σωκράτηςπρος αυτόν. Εκεί εύρον όχι μόνον τον Πρωταγόραν, αλλά και άλλουςεπισήμους σοφιστάς και διαφόρους ευγενείς νέους μαθητάς των. Οισοφισταί παρίστανται εν τω διαλόγω ως άνθρωποι επιδεικτικοί καιεπιβλητικοί και διά της εξωτερικής παραστάσεώς των και διά τηςωραίας και τεχνικής ομιλίας των. Ο Πρωταγόρας ιδίως, διά ναεπιβληθή και εις αυτόν τον Σωκράτην και εις τους άλλουςπαρισταμένους, πληροφορεί σοβαρώς και πομπωδώς ότι διδάσκει τηντέχνην της διοικήσεως των ιδιωτικών και δημοσίων υποθέσεων, δηλ.την πολιτικήν. Ο Σωκράτης δεικνύει απορίαν περί του αν είναιδυνατόν να διδάσκηται η πολιτική. Ισχυρίζεται δε ότι και οιαμαθέστεροι πολίται προσκαλούνται εις τας συνελεύσεις της πολιτείαςκαι λέγουν την γνώμην των και εις τας σοβαρωτέρας ακόμηπεριστάσεις, χωρίς να διδαχθούν την πολιτικήν τέχνην. Οι δεικανώτατοι πολιτικοί, καθώς λ. χ. ο Περικλής, δεν ημπόρεσαν ναμεταδώσουν εις τους υιούς των την πολιτικήν των μάθησιν.
Ό Πρωταγόρας αναλαμβάνει ν' αποδείξη εντελώς ότι η πολιτικήδιδάσκεται ως μάθημα αποτελεσματικώτατα, κατά δύο τρόπους, ή μ' έναμύθον ή με αποδεικτικόν συλλογισμόν. Και διηγείται τότε τον παλαιόνμύθον του Επιμηθέως και του αδελφού του Προμηθέως, εις τους οποίουςοι θεοί ανέθεσαν να μοιράσουν εις όλα τα ζώντα επί της γης ταςδιαφόρους ιδιότητας και τα προτερήματα, την απροβλεψίαν τουΕπιμηθέως, την ευφυίαν με την οποίαν έκλεψεν ο Προμηθεύς από τοχαλκείον του Ηφαίστου την φωτιάν, και τέλος την επέμβασιν του Διός,ο οποίος έδωκε μ' ελευθεριότητα εις κάθε άνθρωπον μέρος από τα δύομόνα αγαθά, τα οποία μετά την διανομήν απέμειναν, δηλ. την&δικαιοσύνην& και τον &σεβασμόν&. Αι δύο αύται αρεταί είναι η βάσιςτης πολιτικής τέχνης και, αφ' ου τας έλαβαν οι άνθρωποι, ήτοφυσικόν πράγμα και αναγκαίον το να ηξεύρουν να δίδουν γνώμην διά ταπολιτικά πράγματα. Ώστε αυτή η γνώσις είναι δώρον των θεών. Ούτεημπορεί κανείς να φαν