VERKLARING
van het
STOOMWERKTUIG;
zijnde eene
algemeen bevattelijke
beschrijving van deszelfs onderscheidene deelen,
zamenstelling en werking.
opgehelderd door
Een Aantal Platen en de Benoodigde Tafelen.
TWEEDE DRUK.
verbeterd en vermeerderd door
D. VAN DEN BOSCH,
's Rijks Hoofd-Machinist.
AMSTERDAM,
M. SCHOONEVELD en ZOON.
1843.
gedrukt bij bakels en kröber.
De Eerste Druk van dit Werkje was oorspronkelijk eene vertaling uit hetEngelsch; bij de uitgave van hetzelve hebben wij te dier tijd geeneverantwoordelijkheid op ons willen laden, met daarin eenigewelgewenschte veranderingen te brengen; doch na den geheelen uitverkoopvan die oplage, oordeelden wij het, op de bij ons ingekomene bescheideneen gegronde aanmerkingen achtslaande, raadzaam, om bij de uitgave vandezen tweeden druk, dit, overigens niet ongunstig door het Publiekontvangen werkje, ter verbetering en vermeerdering aan eenen bevoegdendeskundige op te dragen, die ons dan ook het genoegen heeft gedaan, ombehalve de verbeteringen tot bladz. 61, tot en met de laatste bladz.138, geheel nieuwen tekst te leveren.—Wij vertrouwen hiermede, al hetmogelijke te hebben gedaan, om aan het weetgierig Publiek, een beknoptnuttig boekje, over eene nog zoo weinig in onze taal beschrevene hoogstbelangrijke zaak te leveren.
Daar met deze uitgaaf het beginsel is in het oog gehouden, om voorweinig geld iets nuttigs te leveren, zoo zal men ons wel verschooningschenken, voor het weder bezigen van het meerendeel der houtsnee-figurenvan den eersten druk; geheel andere te doen vervaardigen, zoude denprijs te veel verhoogd, en daardoor het Werkje minder verkrijgbaar vooralle klassen gemaakt hebben; beter kwam het ons, op algemeen aanradenvoor, eene geheele machine in zij-aanzigt en doorsnede in plaatachteraan te voeqen; door deze bijvoeging, zoo wel als door de meervolledige bewerking en de daaruit voortspruitende meerdereuitgebreidheid, dan de vorige druk, zal de lezer, hopen wij, zich gaarnede geringe prijsverhooging dezer uitgave getroosten en dezelvebillijken.
De Uitgevers.
Figuur 1 - HET STOOMWERKTUIG.
HET STOOMWERKTUIG
§ 1.
Het groot en steeds toenemend belang van het stoom-werktuig inkunsten en handwerken verheft hetzelve tot een onderwerp, hetwelk deopmerkzaamheid van alle standen der maatschappij ten hoogste waardig is.De vernuftig uitgedachte en heerlijke toestel, waarmede vezels totdraden gesponnen werden, ontvangt deszelfs beweging van hetstoom-werktuig, hetwelk insgelijks de beweging mededeelt aan demachinerie, waarmede vervolgens de gesponnen draden of garens tot doekgeweven worden. Het stoom-werktuig is insgelijks de beweegkracht bijontelbare andere kunsten, die onder de belangrijkste, waarmede de menschbekend is, gerangsc