Produced by Anne Dreze and Marc D'Hooghe.
"Het doet me groot genoegen dat er van dit werkjen 'n tweede drukgevraagd wordt. En, ronduit gezegd, het viel me tegen dat die nietsedert lang noodig was. 't Zal me waarlijk 'n groote voldoening wezenals deze uitgaaf wat spoediger uitgeput raakt dan de eerste, want—zooonbescheiden als men wil, maar heel oprecht—ik geloof met zekeren myonbekenden recensent in den Spectator, dat er uit deze studie overSpecialiteiten wel iets zou te leeren vallen voor Volksvertegenwoordigers,Kiezers en … sommige anderen."
Bovenstaande regelen maakten in 't najaar van 1875 den hoofdinhoud uitvan het "Voorbericht" waarmee deze tweede druk van m'n opstel overSpecialiteiten in 't licht verschynen zou. Velerlei verdrietigeomstandigheden maakten my het afwerken der in datzelfde Voorberichttoegezegde "Noten" tot-nog-toe onmogelyk.
Bovendien werd me van vele zyden onder 't oog gebracht dat het voor dekoopers van den eersten druk myner werken niet aangenaam is, de volgendeuitgaven daarvan al te zeer uitgebreid te zien.
Na vriendschappelyk overleg met m'n uitgever, verschynt nu deze tweededruk zonder die noten, en—op weinige min belangryke uitzonderingenna—onveranderd.[1] De toelichtingen die me geschikt voorkomen totverdere staving van de juistheid der hoofddenkbeelden waaraan ditwerkje z'n oorsprong te danken heeft, zullen zoo spoedig mogelijkafzonderlyk worden uitgegeven.
Het is my onmogelyk dit berichtje te sluiten, zonder melding te makenvan de echt-humane wyze, waarop ik in deze zaak door den heer WALTMAN[2]behandeld werd.
Met zachtmoedig geduld droeg hy den last en de schade die myn geduriguitstellen hem berokkenden, zonder ooit de verdrietelykheden die vandat dralen oorzaak waren, te vermeerderen door afdoening te vorderenop 'n wyze als waartoe hy van zyn standpunt volkomen gerechtigd zougeweest zyn. Hartelyk dank!
Wiesbaden Oktober 1878. MULTATULI.
Noten:
[1] Een maand later. Onder 't gereedmaken van m'n werk voor de pers,bleek me dat ik myn hier geuit voornemen maar gedeeltelyk volbrengenkon. De bydrage tot de physiologie van kamerdienaars, is nieuw. Hetviel my te zwaar die satyre achtertehouden … er stonden zooveelknechts op 'n spiegeltje te wachten!
Ook op andere plaatsen heb ik my aan eenige toelichting en uitbreidingschuldig gemaakt, zonder nu te spreken van de moeite die ik me gaf om,door 't omwerken van zinsneden die my in 't oorspronkelyke nietkorrekt voorkwamen, de uitdrukking beter in overeenstemming te brengenmet de gedachte. Of die moeite steeds met goed gevolg bekroond werd,is 'n verdrietige vraag die ik liever niet beantwoord. Het is nueenmaal zoo, dat ik hier en daar iets veranderd en bygevoegd heb, endaarvoor vraag ik met 'n beroep op IDEE 112 verschooning aan dekoopers van de eersten druk.
De uitbreiding en de veranderingen die ik my veroorloofde, zyn evenwelgeenszins van dien aard dat zy de Noten en Toelichtingen overbodigmaken, waarvan ik in bovenstaand berichtje gesproken heb. Ik meen zegrootendeels gereed te hebben, maar weet by ondervinding dat ik by 'tovergeven van m'n werk aan de pers, gewoonlyk de behoelte aanomwerking inzie. Voor dien arbeid is gezondheid, stemming, loisirnoodig. Zoodra ik kan!
[2] De uitgever van den 2en druk, J. WALTMAN JR., te De